3ª Sesión - Heriotzaren tailerra
HERIOTZAREN PEDAGOGIA : heriotza onartu, bizitza ospatu
Jaiotzen garenetik galerak/doluak bizi ditugu : erditzea, titia utzi, jostailuak galdu, eskola, heriotza, txupetea kendu…
Nolako harremana duzu…
Heriotzarekin?
Zer da zuretzat heriotza?
Eta bizitza?
Pentsatu ohi duzu horri buruz?
Nola sentitzen zara?
Hurrengo saiorako gogoetak
“Pensando en los demás” Toshiro Kanamori :
Zer jarrera du? → Naturaltasunez hitz egiten du, ikasleen beharrak errespetatzen ditu (ez ditu mozten…), gertutasuna, enpatia…
Zer transmititzen du?
Nola sentitzen dira ikasleak zure ustez?
Zer lantzen dute?
Zergatik landu heriotza eskolan? (Angels Miret)
Humanoago egiten gaitu : gure bizitzaren zatia da.
Osasun mentalengatik.
Bizitzarako prestatzen gaitu : intentsitate gehiagorekin bizi.
Denak berdinak heriotzaren minaren aurrean, sentiberagoak.
Tabua gainditzen lagun dezake.
Heriotza tabua al da gizartean? → Bai, gure burua eta bestearena babesteko erabiltzen dugulako, sufrimendua eragiten gaituelako…
Heriotza eta haurtzaroa : mitoak.
Ez dira konturatzen → helduen ikuspuntua.
Ez dute dolurik egiten → bestelakoa.
Minetik babestu behar ditugu → gehiegizko babesa(baino honek gehiago egiten du kalte babestu baino), gure traumak.
Erritualekin (tanatorioa, funerala…) traumatizatu daitezke → aukeratzen utzi, aurretik azaldu (eta galderak egiten baditu erantzun), ondoan egon.
Heriotzatik aldentuta mantentzea ez da babestea : bere sentipenekin bakarrik uztea ez da babestea.
Imajinatzen duena okerrago izan daiteke.
Tabua trasnmititzen dugu.
Emozioak gordetzen ikasten du.
Irakaslearen jarrera : oztopoak.
Emozioak ez kontrolatzea.
Beste iraksleekin kritika.
Tabua: baimenik ez.
Familien sinesmenak.
Ez jakitea.
Norberaren doluak.
Egoera pertsonala.
Irakaslearen estrategia (Agustín de la Herrán, Mar Cortina)
Iheskorra : ezer gertatu izan ez balitz bezala.
Tradizionala : topikoak (kultura, erlijioa). “Zeruan dago orain eta ez du sufritzen, pakean dago”.
Emozionala : enpatikoa baina gehiegizkoa.
Didaktikoa: ikaslearen beharreran oinarrituta → orekatuena da. Helduak ez gara inoiz umearen aurretik joan behar, beti bere erritmoa errespetatu behar da.
Heriotzaren ezaugarriak :
Unibertsala. “Bizirik dagoen guztia hiltzen da”
Itzulezina. “Hiltzen dena ez da bueltatzen”
Gorputza ez dabil. Gorputzeko funtzio biralak etetzen dira: ez du jaten, ez da mugitzen…
Kausalitatea. Zerbaitengatik hiltzen gara, kausak daude.
Heriotzaren ulermena adinka:
0-2 urte arte :
Ez dute ulertzen
Hutsunea nabaritzen dute
Segurtasun handia behar dute : kontaktua, errutinak.
2-3 urte :
Ulertzen hasten dira,
Ez unibertsala, itzuli daiteke, kausarik gabea.
Askotan galdetzen dute non dagoen.
Azalpenak literalki ulertzen dituzte : abstrakziorik ez.
4-6 urte:
Itzulezina.
Unibertsala.
Kausak: errealak, magikoak (adib. justo haur batekin aita haserretu da eta ondoren hil egin da. Haurrak pentsatu daiteke beregatik hil dela, haserre zegoelako).
8-9 urte :
Norberaren heriotzaren kontzientzia.
Nola adierazten dute dolua?
Bere erritmoa.
Hitzez vs. jolasa, jarrera.
Konexio/deskonexioa.
Emozio bortitza (negar asko, agresibitatea, depresioa)/emoziorik ez (ezer gertatu ez balitz bezala).
Zaurgarriak dira helduen doluarekiko.
Beste heriotzen beldur (insomnioa, antsietatea).
Haserre/agresibitatea.
Tristura.
Kulpa (pentsamendu magikoa).
Banatzeko antsietatea.
Hildakoarekin bat egiteko desioa.
Somatizazioa (buruko/sabeleko mina, goserik ez, mina).
Ateraldi harrigarriak → ”eta noiz ezkonduko zera berriro?” ; “orain nork egingo dizkit trentzak?”
Haurren dolua eskolan:
Familiaren ondoren, esparru garrantzitsuena.
Arreta arazoak.
Bakartzea, urduritasuna.
Bat-bateko negarra.
Hiperaktibitatea (ezin du geldirik egon, denbora guztian mugitzen dago), haserrea.
Erlazionatzeko arazoak.
Agresibitatea.
Zer jarrera izan behar dugu horren aurrean? → Enpatia
Nola hitz egin haurrei :
Berri txarrak familiak emango ditu.
Sinesmenak : familiarenak ; haurrari bere iritzia galdetu; gure eiritzia (galdetzen badu).
Familiaren bertsioa errespetatu . Adib. aitak bere buruaz beste egin du baina familiak haurrari esan die istripu batean hil dela. Guk ere hori esan behar dugu, ezin dugu egia esan, familiaren bertsioa errespetatu behar dugu.
Gezurrik ez (ez dakit).
Haurrak uler dezakeena esango dugu (garapena).
Gertatu aurretik hitz egin (prebentiboaren garrantzia).
Kausa azaldu : oso oso oso gaixo/zaharra.
Kulpa kendu : pentsamendu magikoa.
Nork zainduko nau?
Eufemismorik ez → joan egin da ez esan, hil egin da esan behar da.
Gorputzeko funtziorik ez.
Hildakoan hitz egiteko aukera eman, emozioak errespetatu.
Begien mailan jarri, ukitu (onartzen du?).
Isiltasunak errespetatu. Ez badu ezer esan nahi ez esatea.
Itzulezintasuna gogorarazi. “Noiz bueltatuko da?” galdetzen badu, ez dela bueltatuko erantzun behar da.
Gure emozioak ez ezkutatu (ereduak gara) → negar egitea ateratzen bazaigu, ez izkutatu.
Behar dituen galderak egingo dizkigu.
Gu adi, haurraren atzetik.
Disponibilitatea adierazi. “Behar duzunean hemen egongo naiz”.
Eskolatik zer egin daiteke?
Ez gaude familiaren gainetik.
Ez da testuinguru teraupetikoa.
Jarraibide bateratua.
Irakasleari sostengua (aholkularia).
Sostengu emozionala.
Errutinak malgutasunarekin.
Tutorea : bere taldearen erreferentea.
Formazioa.
Haurraren itzulera prestatu.
Familiak : koordinazioa, sostengua.
Haurraren heriotza :
Hazten doan heinean bere dolua ere aldatuz joango da.
Comentarios
Publicar un comentario